منطقه ثامن مشهد در میان همه مناطق این شهر مقدس یک استثناء است. به راستی هیچ یک از مناطق شهر مشهد از نظر انواع بافت، معماری، تنوع قومیتی و برخورداری همزمان از جلوه‌های میراث قدیم و مظاهر مدرن و جدید، حتی توانایی قیاس با منطقه متفاوت و سرشار از تنوع ثامن مشهد را هم ندارد! این تفاوت و تنوع در یک منطقه جغرافیایی شهر به حدّیست که اگر حرم امام رضا(ع) را مرکز این منطقه در نظر بگیریم، هنگام خروج از چهار جهت حرم مطهر و ورود به چهار منطقه مختلف شامل بالا خیابان از جهت غربی حرم امام رضا(ع)، پایین خیابان از جهت شرقی، خیابان طبرسی از شمال و خیابان امام رضا از جنوب حرم امام رضا(ع) می توان گفت که در حقیقت وارد چهار اقلیم و دنیای متفاوت شده ایم! هر یک از این مناطق از لحاظ میزان مهاجرپذیری یا حفظ ساختار بومی، دارا بودن بافت سنتی یا مدرن، درصد مسکونی یا تجاری بودن املاک و قیمت آنها و تنوع فرهنگی و قومیتی، دارای ویژگی‌ها و مختصات خاص خود می‌باشد که به ما در درک بهتر هر یک از این مناطق کمک چشمگیری خواهد کرد. آنچه این تنوع و تفاوت ظاهری را جذاب‌تر و به یادماندنی می‌سازد، این است که برای پی بردن به آن هیچ نیازی به دقت و توجه زیاد نیست و همزمان با باز شدن چشم بر چشم‌انداز دنیای پنهان در آن سوی حرم، این مقایسه و درک این تنوع محیطی و تفاوت ظاهری، به‌طور ناخودآگاه در ذهن بیننده انجام می‌گیرد.
ترکیبی از بازارهای سنتی و مجتمع‌های تجاری جدید پیرامون حرم امام رضا(ع)
یکی دیگر از جلوه‌های تنوع در منطقه ثامن مشهد، تنوع در شکل، قدمت و بافت بازارهای موجود در منطقه پیرامون حرم امام رضا(ع) است. در هیچ جای شهر نمی‌توان دو بازار را با این میزان تفاوت در معماری، بافت و قدمت در یک منطقه و در نزدیکی هم مشاهده نمود که هر دوی آنها تا این حد زنده، پویا، فعال و پرطرفدار و خواهان باشند؛ به‌عنوان مثال در خیابان تهران به ضلع شرقی میدان بیت المقدس (فلکه آب) که می‌رسیم خود را در ابتدای بازار رضا یک بازار قدیمی بزرگ و عریض و طویلی می‌یابیم که در دو طبقه بنا گردیده و دارای حدود هزار باب مغازه است که در آنها انواع البسه، بدلیجات، پوستین، سجاده، مهر و تسبیح، انواع عطریات، نبات، زعفران و انگشترهای عقیق، فیروزه، طلا و نقره و… انواع اجناس و سوغات متنوع به فروش می‌رسد و در طبقه دوم آن کارگاه‌های کوچک صنایع دستی، طلاکاری، انگشتر سازی، فیروزه تراشی و گلدوزی قرار گرفته اند. نکته جالب این منطقه این است که دور میدان هفده شهریور به فاصله کوتاهی از بازار رضا، پاساژ بزرگ هفده شهریور قرار دارد که به لحاظ معماری، متفاوت با بازار رضا و از نظر قدمت جدیدتر از این بازار است و مشتمل بر تعداد زیادی فروشگاه های عرضه انواع پوشاک مردانه، زنانه و بچگانه و مانتو، روسری و لباس مجلسی می‌باشد. نمونه دیگری از ترکیب بازارهای سنتی و مدرن، بازار عباسقلی خان و بازار امین است. بازار عباسقلی خان به‌عنوان یک بازار قدیمی و روباز در نزدیکی حرم امام رضا(ع) و در ابتدای خیابان نواب صفوی قرار دارد که در همان حدود، یعنی در خروجی حرم امام رضا(ع) به سمت خیابان نواب صفوی، بازار جدید امین مشاهده می‌شود که محل فروش انواع پوشاک، خوراکی و سوغات مشهد است.
منطقه ثامن مشهد؛ مرکزی برای اقامت، زیارت، تجارت و گردشگری
چند بُعدی بودن یک منطقه، بدون شک، یکی از عوامل بسیار مؤثر در جذابیت و محبوبیت آن است. مسافرت چند روزه و کوتاه مدت به چنین منطقه‌ای یا از این نیز فراتر رفتن، یعنی مقیم شدن و سکونت در چنین منطقه‌ای را می‌توان یک فرصت عالی و ایده آل و یک موقعیت خوشایند به‌شمار آورد. کمتر موقعیتی در دنیا وجود دارد که از خاصیت چند بعدی بودن برخوردار باشد. در منطقه ثامن مشهد، یعنی در محدوده اطراف حرم امام رضا(ع) امکان برخورداری و بهره‌مندی از امکانات مختلف فراهم است. امکان زیارت، توانایی یافتن انواع کالاها و محصولات خوراکی و رفاهی و سایر اجناس مورد نیاز و همچنین فرصت تفریح، گشت و گذار، گردشگری و بازدید از اماکن تاریخی، همه و همه در یکجا و در یک منطقه به نام منطقه ثامن مشهد در دسترس زائرین و مجاورین قرار گرفته است. آنچه هر اندیشه منصف و تفکر بی غرضی را به تحسین و ابراز شگفتی وا می‌دارد، تجمع بزرگترین امکانات اقتصادی، تجاری و گردشگری و تاریخی در یک منطقه و در کنار باشکوه‌ترین آرامگاه ملکوتی ایران زمین، یعنی بارگاه آسمانی امام هشتم، امام رضا(ع) است. حرم امام رضا(ع) منبع عظیم و بی پایان انرژی آسمان در این جهان است؛ اینجا بی تردید قطعه‌ای از بهشت بر روی زمین است. در همه مناطق این شهر، عطر روحپرور و نیروبخش حضور یکی از بزرگترین و اثرگذارترین مردان عظیم تاریخ و اولیای خداوند، امام رضا(ع) پیچیده و جاریست! همه مناطق شهر مشهد و به ویژه مناطق اطراف حرم امام رضا(ع) به برکت وجود حرم رضوی از پتانسیل معنوی، اجتماعی، اقتصادی و گردشگری خاصی برخوردار است که بهره‌برداری مناسب و شایسته از آن، همّت و آینده‌نگری مسئولین و حمایت و همدلی مردم و همه ساکنین منطقه و شهر را می‌طلبد. منطقه ثامن مشهد را از این نقطه‌نظر باید به گنجی شبیه دانست که هرگز آن را پایانی نیست.
