اکثر افراد، فعالیت‌هایی همچون قرار دادن پول در بانک، خرید سهام و یا خرید یک ملک را شروع یک سرمایه گذاری می‌دانند، حال آنکه این اقدامات یا خریدها در واقع جزو آخرین مراحل یک سرمایه گذاری به شمار می‌آیند. سرمایه گذاری نیز مانند سایر امور مراحل خاص خود را دارد که باید به ترتیب و براساس اولویت انجام شوند. کسی که از سلامت عقل برخوردار است، هرگز پیش از فراگیری قوانین رانندگی و اخذ گواهینامه، اقدام به رانندگی نخواهد کرد، چرا که به خوبی از عواقب و خطرات این کار اطلاع دارد. بنابراین برای اقدام به رانندگی، فرد ابتدا باید قواعد و قوانین آن را فراگیرد و پس از آموزش عملی رانندگی و قبولی در آزمون کتبی در آخرین مرحله با حضور یک افسر راهنمایی و رانندگی، امتحان عملی رانندگی را پشت سر بگذارد و در نهایت در صورت قبولی در آزمون عملی با خیالی آسوده از نشستن در پشت فرمان خودروی خود لذت ببرد. سرمایه گذاری نیز همچون رانندگی اگر از همان ابتدا بدون پشت سرگذاشتن مراحل لازم انجام شود، می تواند ضررهای مالی جبران ناپذیری برای فرد به همراه داشته باشد؛ در ادامه مقاله، مراحل هفت گانه سرمایه گذاری را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
مرحله اول : آشنایی با سرمایه گذاری
هرچند در سرمایه گذاری با انواع مختلف و بازارهای متفاوت و متنوعی روبرو هستیم اما در واقع همه انواع سرمایه گذاری‌ها از یک زیربنای مشترک برخوردار هستند و پیش از ورود به هر حوزه باید با مفهوم اصلی سرمایه گذاری و سپس با انواع آن آشنا شویم.
مرحله دوم : انتخاب حوزه سرمایه گذاری
پس از آشنایی با مفهوم سرمایه گذاری و انواع آن، زمانی فرا می‌رسد که باید حوزه‌ی مورد نظر خود را برای سرمایه گذاری انتخاب نمایید. این انتخاب تا حد زیادی به شرایط، وضعیت و علائق خاص شما بستگی دارد؛ به عنوان مثال، شخصی که دارای 5 میلیون تومان سرمایه است، از آمادگی کافی برای سرمایه گذاری در زمینه املاک و یا خودرو برخوردار نیست اما سرمایه گذاری در بازار بورس و طلا می‌تواند گزینه مناسبی برای او باشد. در مقابل، برای کسی که از 500 میلیون تومان پول برخوردار است، سرمایه گذاری در بازار املاک یا خودرو گزینه‌های مناسبی به شمار می‌آیند. همچنین به یاد داشته باشید که لزومی ندارد برای همیشه در یک بازار سرمایه گذاری کنید. سرمایه گذار هوشمند، سرمایه گذاری است که با توجه به شرایط خاص خود و اوضاع روز بازار، حوزه سرمایه گذاری خود را تغییر می‌دهد اما با این وجود، برای شروع، حتما باید از سرمایه گذاری در یک بازار آغاز نمود.
مرحله سوم: تحلیل و برنامه ریزی
پس از انتخاب بازار مورد نظر و فراگیری آموزش‌های لازم، حال زمان آن فرا رسیده‌است که بازی اصلی خود را آغاز کنید و با استفاده از اطلاعات موجود، تجزیه و تحلیل درستی انجام دهید. این مرحله را می‌توان جزو طولانی‌ترین مراحل سرمایه گذاری دانست، زیرا از مدتی قبل، پروسه‌ی سرمایه گذاری شما آغاز گردیده و تا زمان به فروش رساندن دارایی یا محصول شما و اتمام مراحل سرمایه گذاری، همچنان این پروسه ادامه خواهد یافت؛ بنابراین، داستان تجزیه و تحلیل هرگز پایانی نخواهد داشت.
سرمایه گذاران با تجربه، حتی هنگام سرمایه گذاری مجدد در بازاری که بارها و بارها در آن سرمایه گذاری موفقی داشته‌اند، باز هم از تلاش برای تجزیه و تحلیل دست نمی‌کشند، زیرا به خوبی از این نکته آگاه هستند که بازار همواره در حال تغییر است؛ مخصوصا در کشوری مانند کشور ما ایران که متاسفانه از اقتصاد ناپایداری برخوردار است.
تجزیه و تحلیل مناسب در چهار مرحله از سرمایه گذاری، بسیار حائز اهمیت است؛ اول در زمان انتخاب بازار که با توجه به بودجه و شرایط خاص ما باید بررسی شود کدام بازار برایمان بیشترین سود را به دنبال خواهد داشت؛ به عنوان مثال در این جا به این نتیجه رسیدیم که در این برهه زمانی برای ما سرمایه گذاری در بازار املاک، بسیار مناسب است. مرحله دومی که تجزیه و تحلیل در آن نقشی مهم و اساسی ایفا می‌کند، مرحله انتخاب مکان سرمایه گذاری است. ما در تحلیل مرحله قبل، بازار املاک را انتخاب کردیم و اکنون قصد ما خرید یک ملک است که در این مرحله، تجزیه و تحلیل مورد نیاز باید منطقه و ملک مناسب و همچنین امکانات و ویژگی های آن را مشخص سازد. تجزیه و تحلیل مناسب در مرحله بعدی، یعنی مرحله سوم، تعیین زمان خرید ملک و انجام مذاکرات لازم برای مشخص نمودن شرایط خرید است تا بتوانیم بهترین شرایط و مناسب ترین قیمت را برای خریداری ملک مورد نظر مهیا سازیم. در آخرین مرحله، یعنی مرحله چهارم باید تجزیه و تحلیل مناسب در جهت تعیین بهترین زمان برای فروش ملک انجام گیرد تا بیشترین سود را از این سرمایه گذاری نصیب ما گرداند.
تجزیه و تحلیل اول در همان آغاز سرمایه گذاری، بسیار مهم است، زیرا برای ادامه مراحل سرمایه گذاری، نیازمند انتخاب یک بازار هستیم؛ بنابراین در شروع کار، فقط تجزیه و تحلیل را برای انتخاب بازار مورد نظر انجام می‌دهیم و پس از آن به سراغ مراحل بعدی می‌رویم.
مرحله چهارم: یادگیری
این مرحله، مانند شرکت در کلاس‌های آموزش رانندگی است که در آن صرفا با قوانین و قواعد رانندگی و نحوه عملکرد خودرو آشنا می‌شویم. سرمایه گذاران موفق به خوبی می‌دانند که مهمترین سرمایه‌ای که باید مورد استفاده قرار دهند، زمان است. این افراد، پیش از ورود به سرمایه گذاری، زمان زیادی را فقط برای فراگیری دانش و کسب شناخت درباره بازار مورد نظر خود صرف می‌کنند و به همین دلیل خیلی کم اتفاق می‌افتد که با ضرر و زیان مواجه شوند و اکثر سرمایه گذاری‌های آنان موفقیت آمیز است. یادگیری و آموزش اصولی و درست، دقیقا همان چیزی است که به ما کمک می‌کند به جای ضررهای متوالی و پی در پی به سمت سودهای متوالی حرکت کنیم و ما را در شرایطی قرار می‌دهد که مجبور به تمرین شکیبایی و صبر شویم و در حقیقت ما را با نتایج بسیار مفید و کارساز صبر و شکیبایی، آشنا و از آن بهره‌مند می‌سازد.
مرحله پنجم : تامین مالی
به هر حال برای هر خریدی به پول نقد یا فراهم آوردن شرایط مختلفی نیاز است. تامین مالی برای خرید و شروع سرمایه گذاری، راهکارهای متفاوتی دارد که رایج‌ترین آنها عبارتند از:
- پس انداز
- قرض
- وام
- فروش اشیاء قیمتی و گران بها (مانند طلا، خودرو و …) و…
در نهایت، چگونگی به انجام رساندن این مرحله و نحوه فراهم آوردن سرمایه یا همان پول و نقدینگی به خود شما بستگی دارد؛ بسیاری از افراد ممکن است قبل از شروع مرحله اول، این مرحله را پشت سر گذاشته باشند.
مرحله ششم: خرید دارایی
بسیاری از افراد، از این مرحله و یا نهایتا از مرحله پنجم وارد سرمایه گذاری می‌شوند و علت اینکه متاسفانه تعداد سرمایه گذاران ناموفق، بسیار بیشتر از سرمایه گذاران موفق است، همین ورود بدون مطالعه و شناخت یا به عبارتی ورود بدون طی کردن مراحل مختلف است.
در شروع این مرحله، از آنجا که برای اولین بار قصد سرمایه گذاری در یک بازار خاص را دارید، حضور یک مربی با تجربه که دارای شناخت لازم از شرایط بازار مورد نظر شما باشد، بسیار ضروری و لازم است.
مرحله خرید دارایی به خودی خود دارای چندین مرحله است، زیرا اولین سود خود را قرار است در این مرحله به دست آورید و مسلما با خرید یک دارایی بد در یک بازار خوب به احتمال زیاد یا سود نمی‌کنید یا ضرر خواهید داد. اما خرید یک دارایی خوب در یک بازار بد نیز می‌تواند سودآور باشد به همین جهت این مرحله از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. سرمایه گذاران حرفه‌ای، در این مرحله، سود خود را بر می‌دارند، یعنی مطمئن می‌شوند که حتی در زمان خرید هم سود کرده‌اند. در این مرحله، ابتدا باید با تجزیه و تحلیل‌های خود، بهترین دارایی را انتخاب نموده و پس از آن، زمان مناسب را پیدا کرده تا در شرایطی ایده آل و با مناسب‌ترین قیمت، آن دارایی را خریداری و به اصطلاح «مال خود» کنید.
مرحله هفتم: فروش دارایی (پایان سرمایه گذاری)
هر سرمایه گذاری با فروش دارایی آن سرمایه گذاری به پایان می‌رسد؛ این مرحله نیز مانند مرحله قبل، چندین مرحله دیگر را نیز در خود جای داده‌است. این مرحله دقیقا پس از خرید دارایی آغاز می‌شود و در ابتدا باید با تجزیه و تحلیل‌های مناسب، بهترین زمان را برای فروش دارایی خود مشخص کنید و سپس با استفاده از مشاوره مربی و راهنمای خود، نسبت به فروش دارایی خویش اقدام نمایید. پس از پایان این مرحله باید سرمایه گذاری بعدی خود را انجام دهید که این کار، نیازمند اجرای مجدد این مراحل است، اما مسلما این بار، طی کردن این مراحل به اندازه بار قبل برای شما زمان بر نخواهد بود.